واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) تکنولوژی های نو پای در تاریخ بشر به حساب می آیند. تاریخ بشر تا کنون سه عصر کشاورزی، صنعت و اطلاعات را پشت سر گذاشته است و در حال ورود به عصر جدید یعنی عصر مجازی است.
بیشک واژه هایی نظیر تجارت مجازی، اقتصاد مجازی، بانکداری مجازی، آموزش، دولت، پول، خدمات و بسیاری از واژه های دیگر با پسوند مجازی را بسیار شنیده اید.این فناوری ها موجب کمرنگ شدن حضور فیزیکی و جدایی از دنیای یک بعدی و سنتی انسان و تبدیل آن به دنیای سه بعدی است.
در فضای مجازی تمامی رفتارها و عملکرد های انسان در برخورد با محیط قابل شبیه سازی است، از همین رو این فناوری را که نهایت توسعه و پیشرفت فناوری اطلاعات در محیط و فضای سه بعدی مبتنی بر دانش است را واقعیت مجازی (Virtual Reality) می نامند.
فناوری VR و AR
این فناوری به معنای شبیه سازی محیط های مختلف با استفاده از تکنولوژی کامپیوتری است. در واقعیت مجازی، کاربر به جای تعامل با واسطه ای کاربری سنتی، به صورت مجازی درون محیط قرار می گیرد و به جای تماشای صفحه ی کامپیوتر، وارد دنیای سه بعدی میشود. کامپیوتر با شبیه سازی حواس انسان که شامل بینایی، شنوایی، لامسه و حتی بویایی است همچون دروازه ای برای ورود به این دنیای مصنوعی عمل می کند.
این تکنولوژی جدید یکی از قدیمیترین و مهمترین پارادایم های ذهن بشر را می شکند و آن تماشای تصویر متحرک از دریچه ی یک پنجره است. زمانی که تلویزیون اختراع شد تنها می توانستیم به یک صفحه نگاه کنیم و اگر صورتمان را از روبه روی آن صفحه برمی گرداندیم اشیا و محیط اطرافمان را مشاهده می کردیم.
ولی در واقعیت مجازی زمانی که هدست مخصوص را روی سرمان قرار داده ایم، هنگامی که سر خود را حرکت می دهیم آن تصویر نیز تغییر میکند گویی که دقیقا در آن محیط قرار داریم. برخی از محیط های واقعیت مجازی به صورت گرافیک رایانه ای و سه بعدی هستند و برخی دیگر ویدیوها و تصاویری 360 درجه از محیط های واقعی هستند که از قبل فیلمبرداری شده اند.
کاربردها
تعداد زیادی از مردم با VR آشنا هستند، اما از کاربردهای آن اطلاعات کمتری دارند. گیمینگ یکی از کاربردهای آن در این تکنولوژی است. مزایای واقعیت مجازی بسیار زیاد است که بعضی چالش برانگیزتر و غیرمعمول تر از بقیه هستند. واقعیت مجازی در موارد زیر به کار گرفته می شوند.
- صنایع نظامی
- آموزش
- پزشکی
- سرگرمی
- پوشاک و مد
- آثار باستانی
- کسب و کار
- مهندسی
- رسانه
- موسیقی
- ارتباط از راه دور
عوامل اصلی در شبیه سازی فضا در واقعیت مجازی
سه عامل اصلی در شبیه سازی فضا توسط VR وجود دارد که باعث تاثیرگزاری بیشتر این فناوری در انسان شده و بازخورد آن سبب بالا رفتن کیفیت آینده ی واقعیت مجازی می شود.
تعامل (Interaction) به رابطه دوطرفه انسان به فضای مجازی اشاره دارد.
عامل تصور (Imagination) نشان میدهد چقدر کاربر احساس میکند در یک محیط مجازی به صورت واقعی حضور دارد علی رغم اینکه میداند از نظر جسمی در یک محیط دیگر قرار دارد.
غوطه وری (Immersion) نیز به عنوان یکی از عوامل مهم در استفاده از فناوری VR میزان تجربه حضور کاربر به عنوان «بودن در آن مکان» یا «از دست دادن خود (غرق شدن)» در محیط مجازی و قطع ارتباط با عناصر دنیای فیزیکی را نشان میدهد.
واقعیت افزوده (Augmented Reality) و مقایسه ی آن با واقعیت مجازی (Virtual Reality)
واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) هر دو زنجیره و در ادامه هم هستند. واقعیت افزوده پشتیبانی از دنیای واقعی را به عهده دارد، فرد دنیای واقعی را از پشت لنزهای دوربین موبایل ملاحظه می کند و به آن دنیای واقعی به وسیله ی فناوری واقعیت افزوده صدا، تصویر و … اضافه و با آن ارتباط برقرار می کند.
VR یک شبیه سازی و مدلسازی از دنیای واقعی است که فقط شما به واسطه ی سیستم رایانه ای آن را مشاهده می کنید. در VR تمام ادراکات از واقعیت به صورت مجازی است و هیچ تعاملی فرد با واقعیت به صورت واقعی ندارد و اگر تعاملی نیز وجود دارد به صورت مجازی است.
درحالی که VR حس های شما را در دنیایی که فقط در قلمرو دیجیتال وجود دارد غرق می کند؛ AR تصاویر دیجیتال و صدا را به دنیای واقعی در زمان حال اضافه میکند. تفاوت اصلی این دو این است که واقعیت افزوده در تلاش است محیط واقعی را ارتقا دهد، ولی واقعیت مجازی در تلاش است محیط واقعی را شبیه سازی کند.
جمع بندی
هر جا که در دنیای واقعی انجام کاری خطرناک ،گران و غیرکاربردی است میتوان آن را قبل از پیاده سازی واقعی با فناوری واقعیت مجازی شبه سازی و پیاده سازی کرد و از این طریق از خطرات و هزینه های احتمالی جلوگیری کرد. دسترسی به محتوا و هزینه پردازش اطلاعات تنها محدودیت های موجود در VR هستند که تا حدودی مانع تجربه های نزدیک به واقعیت می شوند.
همچنین بخوانید: 11 فناوری برتر سال 2021 که زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهند
