با رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات، داده های الکترونیکی هر سازمان، دارایی مهم آن سازمان محسوب می شود و مرکز داده نقش مهمی در سازماندهی منابع سازمان جهت یکپارچه سازی تجهیزات، اطالاعات و برنامه های کاربردی حساس در فضایی کاملا امن را به عهده دارد.
امروزه روش های زیادی برای کنترل دسترسی افراد به مراکز داده و ثبت ورود و خروج و ایجاد امنیت مرکز داده امن مطرح شده است، یکی از این فناوریها شناسایی به کمک RFID یا سیستم شناسایی به کمک امواج رادیویی می باشد.
در این مقاله، روش هایی را برای کنترل دسترسی فیزیکی به مراکزداده ها با استفاده از RFID و بیومتریک جهت افزایش امنیت به این مراکز ارائه می شود که براساس تعیین سطوح امنیتی مناطق، تجهیزات شبکه و سایر پارامتر های موجود در مراکز داده، دسترسی منطقی و فیزیکی را ترکیب کرده و علاوه بر افزایش امنیت، تاثیر زیادی بر قابلیت اطمینان و دسترس پذیری مراکز داده خواهد گذاشت.
امنیت اطلاعات در مرکز داده
سرمایه های سازمانی به طور روزمره با تهدیدهای متعددی مواجه هستند و این در حالی است که سازمان ها روز به روز به سرمایه های خود وابسته تر می شوند. بیشتر سیستم های اطلاعاتی به خودی خود ایمن نیستند و اعمال راه حل های تکنیکی فقط بخشی از یک راه حل کلی امنیت اطلاعات می باشد.
راه اندازی تجهیزات امنیت اطلاعات بسیار ضروری است، اما برای انجام چنین کاری، هر سازمانی باید در ابتدا محیط های تهدید آمیز خود را شناسایی کند. این فرآینده ها که در دامنه طراحی و پیاده سازی سیستم صورت می گیرند، امنیت اطلاعات نامیده می شوند.
مرکز داده چیست؟
مراکز داده یا همان دیتاسنتر نقش مهمی را برای تامین زیرساخت فناوری اطلاعات بازی می کنند. یک مرکز داده (دیتا سنتر)، یک مکان با توان محاسباتی بالا، منابع ذخیره سازی با وسعت بالایی را برای برنامه های کاربردی حمایت از کسب و کار سازمان ها را فراهم می کند. این مرکز داده در محیطی به نام اتاق سرور نگه داری می شود.
مراکز داده بسیار عظیم و متنوعی در سرتاسر شبکه جهانی اینترنت در حال سرویس دهی هستند که برخی از این مراکز، استفاده تجاری محدود درون سازمانی دارند و برخی دیگر در اینترنت به صورت تجاری یا عمومی قابل استفاده هستند.
RFID در مرکز داده
مروری بر مطالعات گذشته نشان می دهد که تحقیقات زیادی در زمینه روش های فناوری شناسایی دیجیتالی و بیومتریک صورت گرفته است. نخستین بار استفاده از برچسب RFID برای کاربرد های صنعتی استفاده شد، اکنون در خرده فروشی ها، مدیریت زنجیرهی تامین، مدیریت انبار، حمل و نقل، کارخانه و کاربرد های وسیع نظامی مورد استفاده قرار می گیرد و باعث تغییرات عمده در ردیابی دقیق و سریع وسایل و افراد می گردد.
روش شناسایی بیومتریک به روش های خودکار تشخیص یا تایید هویت یک شخص زنده، از طریق اندازه گیری مشخصه های فیزیولوژیکی یا رفتاری وی اطلاق می شود. سامانه های بیومتریک دارای دو خصوصیت بسیار مهم هستند که قابلیت اطمینان آن ها را بالا می برند و عبارتند از: اولا شخصی که می خواهد تائید هویت شود باید شخصا در هنگام فرآیند حضور داشته باشد. ثانیا تشخیص هویت نیازی ندارد که شخص، اطلاعاتی را حفظ یا یادآوری کند یا اینکه چیزی را با خود همراه داشته باشد.
RFID چگونه عمل می کند؟
RFID مانند عمل بارکد کردن است که در آن داده ها بروی یک تگ توسط دستگاهی ذخیره می شود. این داده ها را در یک پایگاه داده ذخیره می شوند. این فناوری نسبت به سیستم های بارکد خوان دارای چند مزیت است. نکته قابل توجه این است که RFID reader می تواند اطلاعات برچسب RFID را در خارج از دید خود بخواند (به صورت غیر مستقیم)، در حالی که بارکدها باید حتما با یک اسکنر نوری تراز شوند.
نحوه عمل کردن:
RFID در خانواده فناوری هایی AIDC قرار می گیرد که قابلیت شناسایی خودکار اطلاعات و دریافت آن ها را دارا است. روش کار در AIDC به این گونه است که به صورت خودکار اشیاء را شناسایی می کنند و داده هایی راجع به آنها جمع آوری می کنند و اطلاعات جمع آوری شده را مستقیماً در سیستم های رایانه ای با دخالت اندک و یا بدون دخالت انسان وارد می کنند. این کار توسط امواج رادیویی صورت می گیرد.
این تگ ها حاوی اطلاعات ذخیره شده الکترونیکی هستند. بعضی از برچسب ها توسط میدان های مغناطیسی در فاصله های کوتاه نیرو گرفته و خوانده می شوند. برخی دیگر از منبع انرژی مانند باتری تغذیه می شوند و یا در برخی موارد باتری ندارند اما از قسمت EM انرژی جمع می کنند، و به عنوان یک فرستنده غیر فعال برای انتشار مایکروویو یا امواج رادیویی UHF عمل می کنند.
سیستم های RFID از سه مؤلفه تشکیل شده اند:
- برچسب RFID یا برچسب هوشمند
- خواننده RFID
- آنتن
برچسب های RFID حاوی یک مدار یکپارچه و آنتن هستند که برای انتقال داده ها به Reader RFID استفاده می شوند. Reader RFID سپس امواج رادیویی را به اطلاعات قابل فهم برای انسان تبدیل می کند.
اطلاعات جمع آوری شده از برچسب ها از طریق یک رابط ارتباطی به سیستم رایانه میزبان منتقل می شوند، جایی که می توان داده ها را در یک پایگاه داده ذخیره کرد و آنها را آنالیز کرد.
مفاهیمی که در مرکز داده (دیتاسنتر) به کار می روند
مرکز داده، بسته به نوع کاربردی که برای آن تعریف شده است، میتواند به عنوان یک مرکز پردازشی، مرکز ذخیره داده، مرکز جمع آوری داده و یا تمامی این موارد عمل کند. مراکز داده بسیار عظیم و متنوعی در سرتاسر شبکه جهانی اینترنت در حال سرویس دهی هستند که برخی از این مراکز استفاده تجاری محدود درون سازمانی دارند و برخی دیگر در اینترنت به صورت تجاری و یا عمومی قابل استفاده هستند.
مراکز داده را با توجه به اندازه و کارکرد به دستههای زیر تقسیم میکنیم:
• شبکههای سازمانی، تجاری و یا دانشگاهی (Campus)
• شبکههای خصوصی WAN
• فراهم کنندههای سرویس (SP)
• مراکز داده اینترنتی (IDC)
• مراکز داده فراسازمانی (Extranet)
• مراکز داده محلی(Intranet)
سیستم شناسایی با امواج رادیویی
سامانه های RFID از سیگنال های الکترونیکی و الکترومغناطیسی برای خواندن و نوشتن داده ها بدون تماس بهره گیری می کنند. اصولا به هر سیستمی که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالا ها باشد سیستم شناسایی گفته می شود.
ورود و خروج به مرکز داده
یکی از نیازهای مدیران امروزی کنترل و نظارت بر کارکرد پرسنل و بهره وری آنها می باشد. یکی از این موارد کنترل و نظارت بر تردد کارمندان و همچنین ورود و خروج کالا می باشد.
راحتی ثبت ورود و خروج تجهیزات
سرعت ثبت اطلاعات ورود و خروج تجهیزات مرکز داده به علت خودکار بودن فناوری RFID، با پیاده سازی تکنولوژی RFID افزایش می یابد.
افزایش صحت و دقت ثبت تردد کارکنان
تکنولوژی RFID برای خواندن نیازی به دید مستقیم ندارد، باعث سرعت در کارها می شود و در هزینه و زمان صرفه جویی می کند.
افزایش صحت و دقت ثبت ورود و خروج تجهیزات
روشی است که طی آن تجهیزات سخت افزاری یا نرم افزاری قادر به خواندن و تشخیص داده ها بدون کمک گرفتن از یک فرد هستند. یکی از جدیدترین مباحث مورد توجه دانشمندان جهت شناسایی افراد یا کالا ها استفاده از سیستم شناسایی با استفاده از فرکانس رادیویی RFID می باشد.
شفافیت در گزارش گیری فرآیندهای مرکز داده
تکنولوژی پیشرفته ی سیستم جمع آوری اطلاعات بدون سیم می باشد. این سیستم آثار و سوابق تمام اطلاعات RFID ثبت شده توسط دستگاه ها و تجهیزاتی که به برچسب ها مجهز هستند را در خود نگه می دارد.
کاهش هزینه های نگهداری مراکز داده
کاربرد آن در برنامه ریزی و کنترل موجودی هاست. اطلاعات موجودی ها در برچسب های RFID نگهداری می شود و از این طریق هر لحظه می توان میزان موجودی موسسه و محل نگهداری آن ها را بررسی کرد و احتیاجات را مشخص و سفارشات لازم را ارسال نمود. RFID هزینه کنترل موجودی را می کاهد.
ساختار مراکز داده
مراکز داده، به صورت کلی میتوانند شامل قسمتهای زیر باشند. این قسمتها، بسته به دسته بندی مرکز داده میتواند متغیر باشد:
1. سیستم شبکه
• تجهیزات شبکه مانند سوییچها، مسیریابها
• تجهیزات امنیتی مانند دیوارههای آتش، IDSها و IPSها، ضدویروسها و سایر سامانههای امنیت شبکه
• سیستم مدیریت و پایش شبکه
• سرویس گرها، شامل انواع سرورها و برنامههای مورد نیاز آنها
• تجهیزات غیرفعال شبکه (1. سیستم کابل کشی و مدیریت کابلها 2. چینش و آرایش محیط داخلی مرکز داده)
2. سیستمهای نرمافزاری
• سیستمهای امنیت اطلاعات و حفظ امنیت نرمافزار
• سیستمهای مدیریت سیستمهای عامل، بانکهای اطلاعاتی و برنامههای کاربردی
• سیستمهای یکپارچه سازی اطلاعات
3. سیستم توزیع قدرت
• سیستمهای توزیع قدرت
• سیستم کابل کشی و مدیریت کابلها
• سیستمهای کنترل قدرت
• سیستمهای پشتیبان قدرت
• سیستمهای پایش قدرت و نیرو
4. سیستم ذخیرهسازی
• سیستم ذخیرهسازی دادهها
• سیستم پشتیان گیری و نگهداری قابل اطمینان پشتیبانها
• سیستم بازیابی اطلاعات
5. سیستم تأسیسات
• سیستم H VAC
• لوله کش
6. سیستم فیزیکی
• سیستمهای کنترل دسترسی فیزیکی
• سیستمهای پایش فیزیکی و محیطی
• راه کارهای مقابله با تهدیدات فیزیکی و محیطی
طرحبندی، پیادهسازی و ویژگیهای مراکز داده
قسمتی از اقدامهای لازم برای ایجاد یک مرکز داده را میتوان به این ترتیب بیان نمود:
• طراحی اولیه platform و تهیه نقشههای فنی
• اخذ مجوزهای لازم
• نهایی نمودن طرح اولیه شامل:
• سختافزار (کامپیوترها، سرورهاو دستگاه ذخیرهسازی اطلاعات)
• شبکه (تجهیزات شبکه و کابلکشی)
• تجهیزات برق اضطراری ( UPS، ژنراتور و …)
• آمادهسازی مستندات
• برآورد هزینه
• تأمین بودجه
• سفارش، خرید و حمل
• تأمین محل DC (بررسی مخابراتی، ساختمان مناسب، خرید ساختمان)
• تامین Link اینترنت مورد نیاز و خطوط تلفن
• آمادهسازی سیت شامل:
• تهیه نقشههای لازم، Cabling، معماری، عملیات ساختمانی، کنترل و دسترسی، اطفاء حریق، تهویه برق اضطراری، UPS، ژنراتور
• آماده سازی تیم اجرا و پشتیبانی (انتخاب، آموزش)
• مدیریت سازمانی (آمادهسازی و تدوین چارت سازمانی، روشها، گردش عملیات)
• نصب و راهاندازی تجهیزات
• تست های اولیه و Stress Testing
• ایجاد Call Center