موسسه گارتنر (Gartner) یک موسسه تحقیقات و فناوری IT بسیار معتبر است که سالانه فناوریهای کلیدی که در سال آینده تأثیر قابل توجهی خواهند داشت را معرفی میکند. این تکنولوژیها علاوه بر ایجاد فرصتهایی برای پیشرفت و برنامهریزی برای رسیدن به اهداف بلند مدت کسبوکارها، میتوانند خطراتی جهت نابودی کسبوکارها ایجاد کنند. گارتنر در آخرین گزارش خود «10 فناوری برتر سال ۲۰۲۳» را معرفی میکند که در آن تمام جوانب، از جمله چالشها و شرایط ناپایدار اقتصادی، مشکلات زنجیره تامین (شامل کلیه اطلاعات، محصولات، مواد و بودجه در چرخه فروش)، منابع انرژی و کمبود مهارت را در نظر گرفته است.
در زیر 10 فناوری برتر سال 2023 از نگاه موسسه گارتنر را معرفی میکنیم:
1.سیستم ایمنی دیجیتال (DIS)
موسسه گارتنر یک سیستم ایمنی دیجیتال (Digital Immune System) را به عنوان مجموعهای از فناوریها و روشهایی تعریف میکند که در حفاظت از اطلاعات و سرورهای یک شرکت یا سازمان در برابر حملات مداوم سایبری کمک میکند. این سیستم به سازمان شما امکان میدهد هر نوع تهدید یا حملهای را با سرعت بالا شناسایی و برای رفع آن عملی را انجام دهید.
- خودکارسازی تغییرات کد جهت شناسایی سریع خطرات احتمالی یا ضعفها
- گسترش دامنه تست کدها برای پوشش دادن کدهایی که در گذشته جهت وجود باگهای احتمالی تست گرفته نشدهاند.
- استفاده از رابطهای برنامهنویسی (API) و معماریهای میکروسرویس برای بهبود مدیریت و امنیت کد و بهروزرسانیهای برنامه.
- استفاده از تست عملکرد مداوم برای تضمین عدم کاهش عملکرد در نسخههای جدید یک نرم افزار.
سیستم ایمنی دیجیتال در نهایت با بهبود کارایی و دقت نسخههای یک نرم افزار باعث افزایش کیفیت آن میشود. همانطور که موسسه گارتنر بیان کرده است، هدف اصلی این است که از طریق خودکارسازی، مطمئن شوید که نرم افزارها و سیستمها از زمانی که منتشر میشوند، در برابر باگها مقاوم میشوند.
همچنین بخوانید: ایجاد امنیت با اینترنت اشیا – محافظت از کسب و کار شما
2.رویتپذیری کاربردی (Applied Observability)
طبق نمودار گارتنر استفاده از قابلیت رویتپذیری کاربردی به یک شرکت کمک میکند تا با استفاده از اطلاعات، به صورت هوشمند، از درست کار کردن نرمافزار خود اطمینان حاصل کند. این قابلیت میتواند اطلاعاتی را که ناظرها از نظارت بر سیستمهای شرکت دریافت میکنند را به نتایج مفید تبدیل کند.
قابلیت رویتپذیری کاربردی (Applied Observability) را میتوان قابلیت ردیابی وضعیت و عملکرد برنامههای نرمافزاری در طول زمان تعریف کرد. این قابلیت یک رویکرد جامع برای جمع آوری دادهها درباره سیستمهای نرمافزاری است که میتوان از آنها برای دستیابی به درکی از وضعیت سیستم، مشکلات قابل مشاهده و بهبودهای احتمالی استفاده کرد.
این دادهها میتوانند شامل لاگها، ویژگیها و رویدادها از جمله برنامهها و زیرساختهای آن باشند. سپس این دادهها میتوانند برای تولید آنی گرافهای رویتپذیری و گزارشها استفاده شوند. این کار به سازمانها کمک میکند تا مشکلات زیرساختی و برنامهها را شناسایی و حل کنند.
3.مدیریت اعتماد، خطر و امنیت هوش مصنوعی (AI TRiSM)
AI Trust Risk and Security Management، یک فناوری نوین که تمرکز آن بر مدیریت فعال مدلهای هوش مصنوعی است تا باعث ایجاد اعتماد در مدیریت شود. هدف آن کاهش خطرات احتمالی، حفظ حریم خصوصی، بهبود امنیت و ارائه راهنمایی مورد نیاز برای حل آنها است که به نوبه خود باعث پذیرفته شدن و استفاده بیشتر عموم از هوش مصنوعی میشود.
به گفته موسسه گارتنر، سازمانهایی که از این فریم ورک در عملیات مربوط به مدلهای هوش مصنوعی در کسبوکار خود استفاده میکنند، میتوانند به سبب دقت بالاتر این مدلها، افزایش ۵۰ درصدی استفاده از این مدل را تجربه کنند.
چارچوب مدیریت اعتماد و امنیت هوش مصنوعی AI TRiSM از چهار ستون تشکیل شده است:
- قابلیت توضیحی یا نظارت بر مدل: به معنای قابلیت ارائه توضیحات با شفافیت بیشتر توسط مدلهای هوش مصنوعی برای تصمیمگیریها یا پیشبینیهای آنها است.
- عملیات مدل: شامل توسعه فرآیندها و سیستمهایی برای مدیریت مدلهای هوش مصنوعی از توسعه و راهاندازی تا نگهداری آنها، در طول چرخه عمر آنها است.
- امنیت برنامههای کاربردی هوش مصنوعی: از آنجایی که مدلهای هوش مصنوعی اغلب با دادههای حساس سروکار دارند و هر نقض امنیتی میتواند پیامدهای جدی داشته باشد، امنیت برنامهها امری ضروری است. امنیت هوش مصنوعی باعث محافظت مدلهای از تهدیدات احتمالی میشود. بنابراین، سازمانها میتوانند از چارچوب TRiSM برای توسعه پروتکلها و تدابیر امنیتی برای حفاظت از دسترسی غیرمجاز استفاده کنند.
- حریم خصوصی مدل: منظور از آن، حریم خصوصی دادههای استفاده شده برای آموزش یا تست مدلهای هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی TRiSM به کسب و کارها کمک میکند تا سیاستها و روشهایی را برای جمع آوری، ذخیره و استفاده از دادهها به گونه ای که حقوق حریم خصوصی افراد را رعایت کند، توسعه دهند.
4.پلتفرمهای ابر صنعتی Industry Cloud Platforms
طبق گزارش گارتنر هر صنعت یا شرکتی نیازهای منحصر به فردی برای مدیریت و امنیت دادههای خود دارد. پلتفرمهای ابری صنعتی Industry Cloud Platforms، پلتفرمهای ابری هستند که برای برآورده کردن نیازهای منحصر به فرد یک صنعت یا بخش مشخص طراحی شدهاند.
برخلاف پلتفرمهای ابری عمومی مانند Amazon Web Services (AWS) یا Microsoft Azure، پلتفرمهای ابری صنعتی (Industry Cloud Platform) ویژگیها و خدماتی را در زمینههای مختلف مانند بهداشتی، مالی، حمل و نقل، خرده فروشی، انرژی، کشاورزی یا هر بخش دیگری ارائه میکنند تا مشکلات مربوط به صنایع را شناسایی و حل کنند. این پلتفرمها روز به روز دارای محبوبیت بیشتری میشوند.
موسسه گارتنر گفته، شرکتها از طریق فراهم کردن دسترسی آسان به خدمات ابری ویژه برای صنعت خود میتوانند از این پلتفرمها در بهبود کارایی عملیاتی، کاهش هزینهها و نوآوری سریعتر کمک کنند. همچنین این پلتفرمها میتوانند به شرکتها در بهبود مدیریت ریسک و رعایت مقررات خاص صنعت کمک کنند.
علاوه بر این، از آنجایی که پلتفرمهای ابری صنعتی انعطافپذیر و چندمنظوره طراحی شدهاند، به شما امکان میدهند تا به سرعت به رشد کسبوکار خود عادت کنید. شما میتوانید به راحتی منابع ابری را بر اساس نیازهای خود اضافه یا حذف کنید تا به سرعت با نوسانات بازار سازگار شوید.
5.مهندسی پلتفرم Platform Engineering
هدف مهندسی پلتفرم این است که انتقال اطلاعات را بین دستگاهها سریعتر کند و باعث بهبود بهرهوری کاربران شود. این هدف را با ارائه ابزارها قویتر که به توسعهدهندگان و کاربران نهایی اجازه میدهد به منابع از پیش تایید شده دسترسی پیدا کنند، دست یافته است. طبق گزارش موسسه گارتنر پیشبینی شده است که تا سال 2026، 80% از سازمانهای مهندسی نرمافزار، تیمهای داخل پلتفرمی خواهند داشت که خدمات، اجزا و ابزار قابل استفاده مجدد برای تحویل برنامهها را فراهم میکنند. به زبان ساده، مهندسی پلتفرم فرآیند ساخت و تحویل نرمافزار را سادهتر میکند و باعث بهبود کارایی برای افراد میشود.
6.ارزشآفرینی بیسیم Wireless-Value Realization
ارزشآفرینی بیسیم به معنای بهرهبرداری حداکثری از فناوریها و خدمات بیسیم است. این به معنی سود بردن و رسیدن به هدف مورد نظرمان مانند بهبود بهرهوری، کارایی و ارتباط بهتر است. برای این کار، باید درک کنیم که چگونه دستگاههای بیسیم (نودها) تأثیری بر سازمان ما دارند و آنها را به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. این موضوع میتواند منجر به صرفهجویی در هزینه، افزایش درآمد، رضایت بیشتر مشتریان و بهبود کلی عملکرد کسب و کار شود.
استفاده از قابلیت بیسیم ایده جدیدی نیست، زیرا بسیاری از صنایع از اینترنت اشیا (IoT) و دستگاههای متصل به اینترنت استفاده کردهاند. با این حال، آنچه تغییر کرده است این است که دستگاهها اکنون قابلیتهای پیشرفتهتری مانند Edge Computing (یک الگوی محاسباتی توزیع شده که برای بهبود زمان پاسخ و محاسبات) دارند.
7.سوپراپلیکیشنها (Superapps)
موسسه گارتنر گفته یک اپلیکیشن موبایل یا وب است که برنامهها، پلتفرمها و اکوسیستمهای مختلف را در یک پلتفرم ترکیب میکند و در اختیار توسعهدهندگان شخص ثالث قرار میدهد. این امکان را به آنها میدهد تا «مینی-برنامههای» Mini-apps سفارشی خود را ایجاد و منتشر کنند. یک مینی اپ همانطور که از اسمش پیداست حجم بسیار کمی دارد؛ یک برنامه 2 تا 4 مگابایتی که نیازمند یک سوپراپلیکیشن برای اجرا شدن است. با وجود سوپر اپلیکیشنها کاربران میتوانند بهجای استفاده از چند اپلیکیشن جداگانه چندین وظیفه متفاوت را در یک برنامه انجام دهند.
به عنوان مثال، یک سوپراپلیکیشن میتواند شامل شبکههای اجتماعی، تجارت الکترونیک، بانکداری، پیامرسانی، سفارش غذا، حمل و نقل یا مینی اپلیکیشنهایی Mini-apps که کاربران میتوانند به صورت نیازمندی فعال کنند باشد.
8.هوش مصنوعی تطبیقی Adaptive AI
با استفاده از یک مدل هوش مصنوعی که میتواند با تغییر شرایط، نیازها یا اهداف، بهبود یابد، کسب و کارها میتوانند به طور مداوم از دادههای جدید بهرهبرداری کنند. به بیان سادهتر، تغییر یک مدل هوش مصنوعی که بتواند تطبیق پذیر و قابل تغییر باشد، به معنای این است که کسب و کارها میتوانند از دادههای جدید بهرهبرداری کنند و الگوریتمهای خروجی خود را برای مدت طولانی شخصی سازی کنند.
موسسه گارتنر گفته است تا سال 2026، شرکتهایی که روشهای مهندسی هوش مصنوعی را برای ساخت و مدیریت سیستمهای هوش مصنوعی تطبیق پذیر به کار گرفتهاند، حداقل ۲۵٪ عملکرد بهتری نسبت به رقبای خود در عملیاتی سازی مدلهای هوش مصنوعی خواهند داشت.
9.متاورس Metaverse
متاورس را میتوان به عنوان یک جهان مجازی در نظر گرفت که میتواند به صورت دیجیتالی افراد، مکانها و اشیاء را نشان دهد. واقعیت افزوده و واقعیت مجازی نمونههای روشن آن هستند. استفاده بهینه از متاورس، فرصتهای تازهای برای افزایش مشارکت، حضور اجتماعی و همکاری کارمندان ارائه میکند. طبق گزارش موسسه گارتنر، تا سال 2027، بیش از 40 درصد از سازمانهای بزرگ در سراسر جهان در پروژههای ترکیبی از وب 3 (نسل بعدی اینترنت که معمولاً با مفاهیمی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، بلاکچین، شبکههای غیرمتمرکز و اینترنت اشیا (IoT) در ارتباط است)، محاسبات فضایی و دوقلوی دیجیتال Digital Twin به منظور افزایش درآمد استفاده میشود.
10.تکنولوژی پایدار Sustainable Technology
این فناوری به کسب و کارها در رسیدن به اهداف پایدار، کاهش مصرف انرژی و افزایش اعتبار و اعتماد برندشان کمک میکند. با استفاده از فناوری پایدار میتوان نحوه کارکرد کسب و کارها را تغییر داد. هدف فناوری پایدار کاهش هرگونه تأثیر منفی بر جامعه و محیط زیست است که این امر برای سودآوری و شهرت یک کسب و کار فوقالعاده مهم است. هر کارآفرین میخواهد تأثیری داشته باشد و استانداردهای محیط زیستی و اجتماعی را رعایت کند. با استفاده از تکنولوژی پایدار، شرکتها میتوانند رقابتپذیر بمانند و به محیط زیست کمک کنند.
طبق گزارش موسسه گارتنر، تا سال 2025، 50% از مدیران فناوری اطلاعات (CIOs) معیارهای عملکرد خود را به پایداری سازمان فناوری اطلاعات مرتبط خواهند کرد.
نتیجهگیری
10 فناوری استراتژیک برتر موسسه گارتنر به شما در تأمین نیازهای کسبوکارتان جهت بهینهسازی یا پیشگامی کمک خواهد کرد. این ترندها به شما امکان میدهند تا نوآوریهای فناوری شرکت خود را با هدفهای استراتژیک آینده شرکتتان هماهنگ کنید. سرمایهگذاری در یک فناوری پایدار باعث سود شما میشود و میتواند فرصتهایی را برای رشد شرکت ایجاد کند.