برخی مواقع پیش آمده که عبارات RFID) Radio Frequency Identification) و اینترنت اشیا IoT را به اشتباه به یک معنا و در یک جا استفاده کردیم. برای مثال زمانی که در حال توصیف روش‌هایی برای پیگیری خودکار محصولات، پالت‌ها و مخازن سراسر زنجیره تامین هستیم، این دو کلمه را مترادف و یکسان در نظر می‌گیریم. (آرفید) RFID و IoT (اینترنت اشیاء) هر دو، نوعی از فناوری‌های مرتبط و متصل به هم هستند، در واقع RFID زیرمجموعه اینترنت اشیا IoT است. اگرچه هر دو تکنولوژی در مدیریت زنجیره تامین، پیگیری و نشانه‌گذاری محصولات و برقراری ارتباط میان دستگاه‌های مختلف استفاده می‌شوند اما RFID و IoT از لحاظ کاربردی در جنبه‌ها و موقعیت های مختلف از یکدیگر متفاوت هستند.
RFID چیست به زبان ساده
پیش‌زمینه تکنولوژی RFID به سال 1940 برمی‌گردد. زمانی که دانشمندان برای خواندن از راه دور دادهها از طریق آنتن مخصوص، روش‌های متعددی پیدا کردند.
RFID اشاره به تکنولوژی دارد که کاربران و افراد، توسط دستگاه‌های خاص ریدر RFID Reader، دادهها را از طریق تگ‌های RFID متصل به اجسام می‌خوانند. معروف‌ترین نوع این تگ‌ها، پسیو Passive و اکتیو Active هستند.
انواع تگ‌های RFID و کاربرد آن‌ها
تگ‌های RFID غیرفعال یا پسیو Passive، انرژی خود را از سیگنال رادیویی ارسال شده توسط ریدر RFID Reader دریافت می‌کنند. سیستم RFID معمولا از یک RFID Reader فعال، برای دریافت امواج رادیویی از یک تگ غیر فعال RFID استفاده می‌کند. در این روش، دیگر نیازی به داشتن باتری در تگ‌های RFID نداریم، که باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود. هزینه‌هایی که پیش از این، در سیستم انتقال داده استفاده می‌شد. معمولا از تگ‌های RFID غیر فعال (Passive) برای پیگیری و ردیابی محصولات استفاده می‌شود. همچنین می‌توان با اسکن کردن محصولات در زمان فروش، به مدیریت زنجیره تامین کمک کرد.
تگ های فعال یا اکتیو Active، انرژی خود را از منبع تغذیه درونی، باتری می‌گیرد. معمولا بزرگتر هستند و برد بیشتری را پوشش می‌دهند. یک ارتباط امن و قابل اعتماد میان محصولات و ریدر‌هایی که به اینترنت متصل هستند فراهم می‌کند.
مزایا و کاربرد RFID
- اتوماسیون تشخیص اجسام و دارایی‌ها
- تگ های ایکس که به اجسام انسان‌ها، حیوانات و اجسام به منظور پیگیری و ردیابی استفاده می‌شود.
- دریافت یا خواندن راحت‌تر داده از طریق تگ‌ها
از RFID می‌توان برای شناسایی و تشخیص سریع محصولات، دام و انسان‌ها، سیستم‌های ضد سرقت، سیستم کنترل دسترسی Access Control ، نظارت بر زنجیره تامین یا پروسه مدیریت انبار استفاده کرد.
اینترنت اشیا یا IoT چیست؟
به هر نوع روشی برای متصل کردن اجسام فیزیکی به شبکه‌های مختلف و سرویس‌های اطلاعاتی اینترنت اشیا می‌گویند. IoT شامل شبکه ای از اجسام و دستگاه‌های فیزیکی دارای سنسور و نرم افزار است که قابلیت اتصال برای تبادل یا جمع آوری اطلاعات دارد. امروزه هر مثالی از دستگاه‌های امروزی، از گوشی همراه گرفته تا ماشین‌ها یا خودرو‌های صنعتی، نمونه ای از این دستگاه‌های فیزیکی هستند.
برای مثال ما می‌توانیم با سنسور مادون قرمز SNL_IR ، از راه دور سیستم‌های سرمایشی را خاموش یا روشن کنیم یا زمانی که کسی وارد خانه یا محل کار ما یا اتاق سرور شد، با استفاده از سنسور درب و پنجره SNL_D اعلانی دریافت کنیم. کسانی که در محیط‌های صنعتی مشغول به کار هستند، از اینترنت اشیا صنعتی یا IIoT ، جهت نظارت، کنترل تولید و کنترل ابزار‌ها استفاده می‌کنند. همچنین از دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا در پزشکی، خانه‌های هوشمند، نظارت، کنترل، آنالیز پترن‌ها، اتاق سرور Server room استفاده می‌شود.
تفاوت RFID و IoT به صورت کلی در چیست؟
- اینترنت اشیا IoT از هر نوع اتصال شبکه ای پشتیبانی می‌کند. چه اتصال لن LAN باشد، چه وایرلس WLAN ،WAN و… در حالی که RFID نیاز به یک امواج رادیویی خاص دارد.
- IoT می‌تواند در هر بردی (کوتاه، متوسط و بلند) کار کند. درحالی که RFID تنها تا چندین متر را پوشش می‌دهد.
- اینترنت اشیا می‌تواند هرنوع داده‌ای از جمله اعلان‌ها فیلم‌ها یا سیگنال‌های کنترلی (Control Signals) را دریافت یا ارسال کند. از طرف دیگر تگ‌های ایکس، تنها می‌توانند مقدار محدودی داده مانند اسم یا کد را منتقل کنند. همچنین برای تشخیص، شناسایی یا تایید صحت یا درست بودن هویت افراد، کالا و… استفاده می‌شود.
- اینترنت اشیا، گرینه‌ای بهتر برای دریافت اطلاعات از طریق سنسور‌ها است، اما RFID برای تشخیص دور یا نزدیک بودن اجسام استفاده می‌شود. برای مثال شما می‌خواهید از بودن یک بسته در یک مکان خاص مطمئن شوید.
- دستگاه‌های مبتنی بر IoT بسیار پیچیده و گران هستند، در حالی که تگ های RFID ، مخصوصا نوع غیر فعال آن معمولا ارزان و ساده هستند.
- اینترنت اشیا می‌تواند سراسر شبکه‌های بی‌سیم یا با‌سیم تبادل داده کند، در حالی که RFID تنها در یک جهت خاص و از تگ‌های موجود در فاصله نزدیک می‌تواند دادهها را بخواند.
تفاوت RFID و IoT از لحاظ اتصال و تبادل اطلاعات
دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا با کلاورد، از طریق وای فای ، بلوتوث یا شبکه سلولی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. اما تکنولوژی RFID نیاز به میدان‌های الکترومغناتیسی برای انتقال داده بین RFID Reader و تگ هستند. ریدر RFID Reader، امواج رادیویی ارسال می‌کند که به تگ‌های غیر فعال Passive انرژی می‌دهد و اطلاعات ذخیره شده در آن‌ها را می‌گیرد.
ارتباط میان RFID و IoT
تگ‌های مخصوصی از نوع فعال و غیر فعال، یک ارتباط امن و قابل اعتماد میان محصولات و RFID Reader که به اینترنت متصل هستند فراهم می‌کند.که در این تگ‌ها اطلاعاتی ذخیره شده. زمانی که به یک ریدر نزدیک می‌شوند، ریدر می‌تواند آن اطلاعات را بخواند؛ اطلاعاتی مانند نام محصول، قیمت، موقعیت جغرافیایی آن و…
زمانی که با دستگاه های مبتنی بر اینترنت اشیا ترکیب شود، داده‌های دریافت شده راحت‌تر منتقل شده و این اطلاعات می‌توانند میان دیگر دستگاه‌ها و کلاود Cloud ( شبکه‌ای غول‌آسا شامل سرورها، زیرساخت و حافظه کافی که دستگاه‌های مبتنی بر IoT را پوشش می‌دهد) و پایگاه داده Database به اشتراک گذاشته شوند. باعث می‌شود تا شرکت‌ها بتوانند محصولاتشان را پیگیری، تایید و آنالیز کنند و رضایت مشتریان را جلب کنند.
دنیا در لحظه درحال پیشرفت است و نقش RFID و IoT در این انقلاب صنعتی حس می‌شود. در ادانه به نمونه‌ای از کاربردهای RFID در IOT اشاره می‌شود.
- نظارت بیماران: به پرسنل بیمارستان یا پزشکان جهت دانستن بهتر شرایط قبلی و مقایسه با شرایط کنونی بیمار کمک می‌کند.
- شهر یا خانه هوشمند: با وجود آن، به راحتی می‌توان عمکرد اجسام در خانه را نظارت کرد. در چراغ‌های درون شهری جهت روشن کردن بهتر خیابان‌ها و کوچه‌ها زمانی که کسی به آن نزدیک می‌شود استفاده می‌شود. همچنین باعث بهبود عملکرد درب‌های خودکار فروشگاهی یا درب‌های پارکینگ می‌شود.
- لاجستیک و حمل و نقل: ردیابی دقیق مرسوله و دیدن آن در نقشه.
نتیجه‌گیری
RFID و IoT هر دو، نوعی از فناوری‌های مرتبط و متصل به هم هستند،اما هدف‌های متفاوتی دارند. اینترنت اشیا با کمک سنسورهای متصل به دستگاه‌ها، آن‌ها را جهت تبادل داده و کنترل اعمال را به یکدیگر متصل می‌کند. در حالی که RFID عمدتاً برای شناسایی و ردیابی اشیاء استفاده می‌شود. درک این تفاوت‌ها به ما کمک می‌کند تا ببینیم چگونه هر یک از این فناوری‌ها در صنایع مختلف مفید هستند. پیشرفت این دو فناوری، به شکل قابل توجهی در دنیای ما نقش خواهند داشت.
