در این مقاله با نحوه عملکرد مانیتورینگ شبکه و اهمیت آن برای حفظ عملکرد بدون مشکل شبکه آشنا میشوید. شما از نقش پروتکلهای مختلف مانند SNMP (پروتکل مدیریت ساده شبکه) میپردازید خواهید شد و خواهید دید که چگونه این پروتکلها به جمعآوری اطلاعاتی مانند میزان استفاده از CPU، حافظه و ترافیک شبکه کمک میکنند. همچنین با نرمافزارهای مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه آشنا میشوید و متوجه میشوید که چگونه با استفاده از این پروتکلها به صورت فعالانه دستگاههای شبکه و شرایط محیطی را پایش میکنند. علاوه بر این، مفهوم کلی مانیتورینگ شبکه و نحوه نظارت بر اجزای مختلفی مانند روترها و سرورها را درک خواهید کرد و میفهمید چرا اقدامات پیشگیرانه در این سیستمها برای جلوگیری از خرابی و بهینهسازی عملکرد بسیار مهم است.
بخوانید: تفاوت بکه اینترنت اشیا و شبکه ساده
مانیتورینگ شبکه چیست؟
مانیتورینگ شبکه (Network Monitoring) در واقع به نظارت دائمی یک شبکه کامپیوتری میگویند تا هرگونه مشکل یا نقص احتمالی شناسایی شده و از عملکرد صحیح شبکه اطمینان حاصل شود. به عنوان مثال، از طریق مانیتورینگ شبکه میتوان عملکرد اجزای مختلفی مانند روترها، سوئیچها، فایروالها و سرورها را تحت نظر داشت. در صورت کاهش سرعت یا بروز اختلال در هر یک از این اجزاء، نرمافزار مانیتورینگ شبکه به مدیر شبکه هشدار میدهد و از خرابی کامل شبکه جلوگیری میکند.
یکی از مهمترین ویژگیهای نرم افزار مانیتورینگ شبکه، کنشگر بودن (proactive) آن است، به این معنا که باید به طور فعالانه به دنبال مشکلات و اختلالات احتمالی باشد، نه اینکه تا زمان بروز مشکل منتظر بماند و سپس اقدام به شناسایی آن کند. این روش باعث میشود که مشکلات در مراحل اولیه شناسایی شوند و مانع از وقوع خرابیهای جدی در شبکه گردد.
برای آگاهی از وضعیت اجزای شبکه مانند سلامت، دسترسی، کارایی، مصرف پهنای باند و شناسایی خطاها و مشکلات احتمالی، شبکه باید به صورت مداوم تحت نظر باشد. پروتکل SNMP (Simple Network Management Protocol) اغلب برای بررسی تجهیزات متصل به شبکه از طریق نرمافزارهای مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه استفاده میشود.
چرا باید یک شبکه را مانیتور کنیم؟
نظارت شبکه و دستگاههای آن به چند دلیل اهمیت دارد. اقدامی که به حفظ سلامت، اطمینان از کارایی و امنیت شبکه خود کمک میکند. چند مورد از دلایلی که شما به نظارت مداوم شبکه نیاز دارید:
شناسایی گلوگاهها Bottlenecks: نظارت شبکه به شناسایی ترافیک، تاخیر یا عملکرد ضعیف شبکه کمک کرده تا مدیران شبکه به منظور بهبود عملکرد شبکه و انتقال دادهها اقدامات اصلاحی را انجام دهند.
از دیگر ضرورتهای استفاده از نظارت شبکه میتوان به قابلیت پیشبینی منابع و زیرساخت ضروری بر اساس میزان مصرف و نیاز شرکت جهت برنامهریزی برای نیازها و تغییرات زیرساختی آینده شرکت، نگهداری پیشگریرانه و آینده نگرانه اشاره کرد.
نرمافزار مانیتورینگ شبکه چیست؟
ابزارهای مانیتورینگ شبکه به صورت نرمافزارهای مختلفی طراحی و توسعه داده شدهاند. یکی از نرمافزارهای اپنسورس برای مانیتورینگ شبکه، سامانه مانیتورینگ سپهر نام دارد. این نرم افزار به صورت لحظهای (real-time) بر شبکه، سرورها و خدمات ابری نظارت دارد.
در نرم افزار سامانه مانیتورینگ سپهر، هر یک از تجهیزات شبکه و سرورها دارای یک داشبورد اختصاصی میباشند که با کلیک بر روی نام آن مانیتور نمایش داده می شود.
مانیتورینگ جامع و کامل دستگاههای شبکه
آیا آمادهاید تا سطح نظارت شبکه خود را به اوج برسانید؟ دیگر نیازی به جستجو نیست! سامانه مانیتورینگ سپهر با بهرهگیری از پروتکل مدیریت شبکه ساده (SNMP)، به شما کمک میکند تا بینشی جامع و بینظیر از وضعیت دستگاههای شبکه خود به دست آورید.
پایش بدون دردسر دستگاههای اتاق سرور
با ویژگیهای قدرتمند SNMP در سامانه مانیتورینگ سپهر، نظارت بر دستگاههای حیاتی شبکه مانند روترها، سوییچها و سایر تجهیزات پیچیده به سادگی ممکن است. این ابزار به شما امکان میدهد که با کمترین تلاش، عملکرد کل شبکه خود را زیر نظر داشته باشید.
دید جامع و لحظهای برای نظارت اتاق سرور
با سامانه مانیتورینگ سپهر، شما به طیف گستردهای از معیارهای عملکرد شبکه دسترسی خواهید داشت. مصرف پهنای باند Bandwidth، سلامت دستگاهها و سایر دادههای کلیدی به صورت لحظهای و دقیق جمعآوری میشوند، تا شما همیشه از وضعیت واقعی شبکه خود آگاه باشید.
پیشگیری به جای رفع
به لطف نظارت فعال و هوشمند سامانه مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه سپهر و تحلیل دقیق دادههای SNMP، میتوانید مشکلات شبکه را قبل از بروز بحران شناسایی و پیشگیری کنید. با این رویکرد پیشگیرانه، عملکرد شبکهتان همیشه در بهترین حالت باقی میماند تا شما از اختلالات غیرمنتظره جلوگیری کنید.
کدام دستگاههای شبکه نیاز به نظارت دارند
دیگر دستگاه هایی که نظارت آنها بسیار اهمیت دارد شامل:
Load balancers:دستگاههایی که وظیفه توزیع ترافیک شبکه را بین چندین سرور یا دستگاه بر عهده دارند، تا کارایی و عملکرد بهینه شبکه حفظ شود. سایر دستگاههای حیاتی شبکه شامل سرورها و Access Pointها میشوند؛ علاوه بر این، تجهیزاتی مانند تلفنهای VoIP، پرینترها، اسکنرها، دوربینهای مداربسته و UPS نقش مهمی در عملکرد شبکه ایفا میکنند.
نرمافزار سپهر قابلیت تنظیم فرکانس ارسال دادهها را دارد. هرچه این فرکانس بیشتر باشد، پیکهای کوتاهمدت در ترافیک شبکه یا استفاده از CPU که ممکن است بر عملکرد شبکه تأثیر بگذارند، بهتر شناسایی شده و دلیل اصلی مشکلات به سرعت کشف میشود. در مقابل، نظارت شبکه با بازههای زمانی طولانیتر (مثلاً هر ۵ دقیقه)، ممکن است این تغییرات ناگهانی را نادیده بگیرد و مشکلات عملکردی شبکه را به موقع شناسایی نکند.
با استفاده از نرمافزار سپهر و قابلیت تنظیم دقیق مدت ارسال دادهها، مدیران شبکه میتوانند کارایی و عملکرد شبکه را به صورت بهینه مدیریت کرده و مشکلات را در کوتاهترین زمان ممکن شناسایی و رفع کنند.
پروتکلهای مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه
همانگونه که افراد در اموری مانند تحصیل، کار و رانندگی از قوانین مشخصی پیروی میکنند، شبکههای کامپیوتری نیز برای انجام فعالیتهای مختلف از قواعدی پیروی میکنند که به آنها پروتکل گفته میشود. این پروتکلها مشخص میکنند که چگونه دادهها بین تجهیزات شبکه ارسال و دریافت شوند و چگونه این دادهها پردازش گردند.
برخی از پروتکلهای متداول در مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه عبارتند از:
- Windows Management Instrumentation – WMI
- Simple Network Management Protocol – SNMP
- Cisco Discovery Protocol – CDP
- IP Flow Information Export – IPFIX
- JFlow
SNMP پروتکلی برای نظارت بهتر شبکه
بسیاری از نرمافزارهای نظارت بر شبکه، از جمله نرمافزار پایش محیط سپهر، پروتکل SNMP (Simple Network Management Protocol) برای نظارت و مدیریت دستگاههای شبکه استفاده میکنند. نرم افزار سپهر، به خصوص از ورژن سوم این پروتکل SNMPv3 استفاده کرده تا شبکهای امن را برای افراد فراهم سازد.
SNMP یک پروتکل استاندارد اینترنتی است که برای مدیریت و نظارت بر دستگاههای متصل به شبکه با استفاده از آدرسهای IP به کار میرود. این پروتکل اطلاعاتی درباره وضعیت، عملکرد و معیارهای مختلف دستگاههای شبکه جمعآوری میکند و به مدیران شبکه امکان نظارت بهتر میدهد. یکی از روشهای کلیدی نظارت، SNMP Polling است که در آن دستگاههای شبکه بهصورت دورهای برای جمعآوری اطلاعات مورد پرسش قرار میگیرند.
نحوه روند نظارت با پروتکل SNMP
در SNMP Polling درخواست هایی ارسال میشود که به آنها درخواستهای “GET SNMP” گفته میشود. معمولا GET، درخواستهایی به دستگاههای شبکه برای جمعآوری اطلاعاتی مانند میزان استفاده از CPU، استفاده از حافظه، ترافیک شبکه و وضعیت رابطها است. درخواستهای “SNMP GET” به یک OID (شناسه شیء) خاص در دستگاه شبکه ارسال میشود که حاوی اطلاعات درخواست شده است.
در SNMP Polling، یک مدیر SNMP مانند نرمافزار مدیریت شبکه یا سیستم نظارتی، به صورت منظم اطلاعات را از دستگاههای شبکه جمعآوری میکند. مدیر SNMP در فواصل زمانی مشخص، مثل هر پنج دقیقه، درخواستهای “SNMP GET” را ارسال میکند تا دادههایی مانند میزان استفاده از CPU، پهنای باند یا زمان کارکرد دستگاه (uptime) را دریافت کند.
نقش نرم افزار پایش محیط در نظارت بینقص یک شبکه
در این فرآیند، نرمافزار مانیتورینگ سپهر درخواست SNMP را به دستگاه ارسال میکند و از آن میخواهد اطلاعات موردنظر را ارائه دهد. دستگاه این درخواست را دریافت کرده و دادههای موردنظر را به سامانه پایش محیط سپهر ارسال میکند.
سامانه مانیتورینگ سپهر این اطلاعات را در یک پایگاه داده ذخیره میکند تا بتواند از آن برای تحلیل و گزارشگیری استفاده کند. سپس نرمافزار میتواند از این اطلاعات برای شناسایی مشکلات، عیبیابی و بهینهسازی عملکرد شبکه و دستگاههای آن استفاده کند.
عملیات SNMP Polling به صورت زمانبندی شده و به انتخاب کاربر انجام میشود. سامانه مانیتورینگ اتاق سرور و شبکه سپهر در فواصل زمانی مشخص (مثلاً هر ۳۰ ثانیه) درخواستهایی به دستگاهها ارسال کرده و پاسخها را جمعآوری میکند تا گزارشاتی از معیارهای عملکرد دستگاهها ایجاد کند. این اقدامات باعث میشود تا شما تغییرات را در طول زمان بررسی کنید و روندهایی را شناسایی کنید که ممکن است نشانه مشکلات احتمالی یا فرصتهای برای بهبود عملکرد کلی شبکه باشند.
نتیجهگیری
نظارت دقیق بر روترها، سوییچها، فایروالها و دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) نقش بسیار مهمی در حفظ عملکرد و امنیت شبکههای مدرن دارد. با پایش مستمر پهنای باند، عملکرد مسیریابی و امنیت روترها، مدیریت ترافیک و عملکرد سوییچها، و اجرای قوانین امنیتی توسط فایروالها، میتوان از مشکلات و تهدیدات شبکه جلوگیری کرد. همچنین، نظارت بر دستگاههای IoT به تضمین انتقال داده بدون وقفه و کاهش خطرات امنیتی کمک میکند. در مجموع، بهینهسازی نظارت بر این اجزا برای حفظ پایداری، امنیت، و کارایی شبکه حیاتی است.